Zastanawiałeś się kiedyś nad tym, z jaką reakcją się spotykasz, gdy zrobisz coś dobrego?

Jak jest naprawdÄ™
Wyobraź sobie, że jesteś teraz w pracy i wykonujesz ją tak, jak należy. Czy ktoś to w ogóle zauważa? Czy Twój bezpośredni przełożony docenia Twoje codzienne starania? Czy zwraca uwagę na Twoje małe sukcesy? Czy Twoi współpracownicy cieszą się razem z Tobą, gdy widzą postęp w Twoich pracach? Jak często pokazują Ci, że w Ciebie wierzą?

A teraz chodź, przejdźmy się do Twojego domu. Oto jesteś i robisz coś dla innych. Czy Twoi bliscy dziękują Ci w jakiś sposób za czas, który im poświęcasz? Czy zauważają pozytywne elementy w Twoim codziennym zachowaniu? Czy przyłapują Cię na tym, co zrobiłeś dobrze? Czy zachęcają Cię do tego, żebyś to powtórzył?

Jeśli na większość pytań odpowiedziałeś twierdząco, to masz dużo szczęścia i prawdopodobnie w pracy oraz poza nią chce Ci się dużo bardziej niż innym. A ci inni chętnie do Ciebie lgną.

Być może jednak  jesteś przyzwyczajony do czegoś zupełnie innego. I gdy w Twoim otoczeniu dzieje się dobrze, to nikt na to nie zwraca uwagi. I nic nie mówi, bo tu mówi się tylko wtedy, gdy coś komuś nie pasuje. Gdy jest jakiś problem i ktoś za to odpowiada. Gdy ktoś popełnił błąd i ma ponieść karę. Bo przecież musi, powinien, zasłużył. Tu się nie traktuje, tylko tratuje.

Być może jesteś tak bardzo przyzwyczajony do braku jakichkolwiek pozytywnych reakcji na swoje starania, że uwierzyłeś, iż jest to normalne zachowanie. I nie tylko coraz częściej wątpisz w siebie i w to, że możesz coś zmienić w swoim życiu lub pracy, ale sam też zbyt często zwracasz uwagę na błędy swojego otoczenia. Bo jeśli człowiek funkcjonuje w środowisku, w którym ludzi przyłapuje się na tym, co zrobili źle, a nie na tym, co robią dobrze, ma skłonność, by traktować w taki sposób innych. A tym, czego się wtedy najbardziej obawia, jest Pan Wstyd.

Ten Pan siÄ™ tu panoszy
W miejscach, w których panoszy siÄ™ Pan Wstyd, na ludzi zwraca siÄ™ uwagÄ™ głównie wtedy, gdy popeÅ‚nili jakiÅ› bÅ‚Ä…d. Tu system nagród bywa upokarzajÄ…cy dla tych, którzy „przegrali”, a ludzie nie majÄ… problemu z publicznym okazywaniem sobie niechÄ™ci, zasypywaniem innych krzywdzÄ…cymi uwagami czy „wbijaniem sobie szpil”. Nie znajÄ… innego sposobu na wyrażanie wewnÄ™trznych frustracji i sÄ… tylko pozornie pewni siebie.
W tak skonstruowanym środowisku ludzie rzadko zabierają głos w sprawach ważnych, jeszcze rzadziej angażują się w nowe działania i sami wychodzą z inicjatywą. Są przekonani, że nie mają innego wyboru i jeśli już coś mają zrobić to tylko po to, żeby uniknąć poczucia winy i lęku. I koło się zamyka, bowiem największą siłę Pan Wstyd czerpie z bycia niewypowiedzianym.

Nie wszystko stracone
Na szczęście kultura organizacyjna jest sposobem, w jaki w danym miejscu działamy i to właśnie nawet drobnym działaniem możemy na nią wpływać pozytywnie. I codziennie. Co więc możemy zrobić już teraz?

  1. Jeśli odpowiedziałeś sobie szczerze na pytania z początku tego wpisu, pierwszy krok masz już za sobą. Określiłeś bowiem sytuację, w której się obecnie znajdujesz i wiesz, jak najczęściej reagują ludzie wokół Ciebie.
  2. Odpowiedz sobie teraz na pytanie: „Jak siÄ™ przez to czujÄ™?”. Odczucia sÄ… kluczem do zrozumienia wÅ‚asnego samopoczucia, a ono jest jest niezbÄ™dne do utrzymania tego, co Susan Fowler nazywa optymalnÄ… perspektywÄ… motywacyjnÄ…. Perspektywa ta jest niezbÄ™dna, gdy chcemy zmieniać wÅ‚asne zachowanie i pozytywnie wpÅ‚ywać na zachowanie osób, na którym nam zależy.
  3. Kontekst i odczucia jednak nie wystarczÄ… – musimy być także Å›wiadomi  swoich wÅ‚asnych zachowaÅ„. Dlatego zastanów siÄ™ nad swoimi reakcjami na zachowanie ludzi wokół siebie – jak czÄ™sto przyÅ‚apujesz ich na tym, co robiÄ… źle, a jak czÄ™sto na tym, co robiÄ… dobrze? Przypomnij sobie konkretne sytuacje, które miaÅ‚y miejsce w ciÄ…gu ostatniego miesiÄ…ca. PrzyÅ‚apywania na czym byÅ‚o w Twoich reakcjach najwiÄ™cej?
  4. A teraz przypomnij sobie swoje wÅ‚asne odczucia z punktu nr 2 na pozytywne i negatywne reakcje dotyczÄ…ce Twoich wÅ‚asnych dziaÅ‚aÅ„. I zadaj sobie pytanie: „Jak chcÄ™, żeby czuÅ‚y siÄ™ osoby wokół mnie?”. Czy chcesz być dla nich motorem do dziaÅ‚ania, czy może wolisz ich tylko tratować?
  5. Jeśli nie chcesz zachęcać swoich ludzi do złego zachowania, nie możesz mu poświęcać więcej czasu niż sprawom, które się udają. Skąd bowiem będą wtedy wiedzieć, że zrobili coś dobrze? Porozmawiaj z nimi na ten temat i  zacznij od dziś częściej zwracać uwagę na ich postępy. Rób to na bieżąco! Dziel się pozytywnymi odczuciami wobec tego, co zostało zrobione dobrze lub prawie dobrze i określ szczegółowo te zachowania. Zachęcaj swoich ludzi do dalszych starań, a wkrótce zobaczysz efekty.

Celowo piszÄ™ o tym dziÅ›, gdy wielu z nas rozlicza siÄ™ z ostatnim rokiem i snuje maÅ‚e lub wielkie wizje na kolejny. JeÅ›li Ty też w swoim podsumowaniu zrobiÅ‚eÅ› rachunek sumienia dotyczÄ…cy swoich pracowników oraz kandydatów i tworzysz listÄ™ dziaÅ‚ań „na już”, dodaj do niej jedno proste zdanie: „BÄ™dÄ™ zwracać uwagÄ™ na to, co inni robiÄ… dobrze i bÄ™dÄ™ im o tym czÄ™sto przypominać.” RealizujÄ…c ten punkt nie tylko wykonasz kolejny krok do bycia lepszym pracodawcÄ…. Staniesz się jeszcze lepszym czÅ‚owiekiem.

Dobrego Nowego Roku!